Poprawa wydajności paliwowej, aerodynamiki i komfortu kierowcy. Były to główne powody podjęcia decyzji o dopuszczeniu dłuższych kabin samochodów ciężarowych na europejskich drogach. Przepisy są zgodne z celami klimatycznymi UE i mogą mieć znaczący wpływ na firmy transportowe.
Konstrukcje samochodów ciężarowych w Europie pozostały w dużej mierze niezmienione przez wiele dziesięcioleci. Charakteryzują się one kabiną o krótkim przodzie, aby zmaksymalizować długość przestrzeni ładunkowej. Te krótkie kabiny, często nazywane konstrukcjami typu „kabina nad silnikiem” (COE), dominują głównie dlatego, że przepisy europejskie ograniczają całą długość pojazdu, w tym naczepy i ciągnika. Z kolei w Stanach Zjednoczonych ograniczenia długości dotyczą tylko naczepy, co wyjaśnia, dlaczego kabiny z długim przodem dominują na amerykańskich drogach.
Jednak zmiany w prawodawstwie europejskim wprowadzone w 2020 r. pozwalają obecnie na wprowadzenie w Europie samochodów ciężarowych z nieco wydłużonym przodem. Otwiera to drogę do zmian konstrukcyjnych, które mogą sprawić, że samochody ciężarowe staną się bardziej aerodynamiczne, bezpieczniejsze i wygodniejsze.
„Z zadowoleniem przyjmujemy te przepisy, ponieważ dają nam one możliwość jeszcze większej poprawy efektywności energetycznej kabin, co przyniesie korzyści zarówno naszym klientom, jak i środowisku” — mówi Tomas Thuresson, menedżer ds. nowej oferty komercjalizacji w Volvo Trucks.
Zgodnie z nowymi przepisami producenci samochodów ciężarowych mogą wydłużać ich kabiny bez zmniejszania przestrzeni ładunkowej*. Dzięki poprawie aerodynamiki, ulepszona konstrukcja ma zmniejszyć zużycie paliwa, co będzie korzystne zarówno dla środowiska, jak i dla kosztów operacyjnych branży transportowej. Niższe zużycie paliwa oznacza mniejsze emisje CO2, co oznacza, że rozporządzenie jest zgodne z celami klimatycznymi UE.
Dr Phil Martin, dyrektor ds. bezpieczeństwa transportu w brytyjskiej organizacji konsultingowej non-profit TRL, był mocno zaangażowany w badania, które doprowadziły do zmian w prawodawstwie europejskim:
„Poprawa aerodynamiki samochodów ciężarowych i unijny program dekarbonizacji spowodowały na wstępie konieczność nowelizacji przepisów. Ważne było jednak również zapewnienie, że wprowadzenie odstępstw od długości kabiny nie spowoduje większych szkód dla niechronionych użytkowników dróg, takich jak piesi i rowerzyści. I faktycznie stało się to okazją do poprawy bezpieczeństwa samochodów ciężarowych z perspektywy tych najbardziej zagrożonych użytkowników dróg” — mówi.
Choć wszystko zaczęło się od poszukiwania lepszej aerodynamiki, zaletą nowej konstrukcji kabiny stała się także lepsza widoczność. Dłuższy przód kabiny ułatwia kierowcy dostrzeżenie pieszych przed pojazdem, ponieważ znajdują się nieco dalej.
Ponadto przepisy te mogą w niektórych przypadkach poprawić komfort kierowcy, co daje firmom transportowym możliwość wyboru bardziej przestronnego wnętrza. Może to poprawić warunki pracy i przyczynić się do zwiększenia zadowolenia kierowców z pracy.
„Podsumowując, powiedziałbym, że przewoźnicy mają ogromny potencjał, aby uzyskać status preferowanego operatora zarówno dla swoich klientów, jak i pracowników. Dzięki wprowadzeniu samochodów ciężarowych z ulepszoną kabiną będą oni mogli oferować bezpieczniejsze i przyjazne dla środowiska pojazdy, a także lepsze warunki pracy. Koszty operacyjne również zostaną najpewniej obniżone dzięki mniejszemu zużyciu paliwa, szczególnie w przypadku przewozów długodystansowych, a być może także dzięki niższym składkom ubezpieczeniowym wynikającym z mniejszej liczby wypadków” — mówi dr Phil Martin.
DYREKTYWA DOTYCZĄCA MAS I WYMIARÓW
Ogólne przepisy dotyczące pojazdów o dużej ładowności w UE zostały określone w Dyrektywie Rady 96/53/WE, popularnie zwanej dyrektywą w sprawie mas i wymiarów. Dyrektywa ta została następnie zmieniona przez Dyrektywę (UE) 2015/719EN, decyzję (UE) 2019/984 PL oraz rozporządzenie (UE) 2019/1242EN. Zmiany oznaczają, że pojazdy lub zestawy drogowe mogą przekraczać określone maksymalne długości „pod warunkiem że ich kabiny zapewniają lepsze właściwości aerodynamiczne, sprawność energetyczną i bezpieczeństwo”.
HISTORYCZNA OŚ CZASU
1985: UE wprowadza pierwszą dyrektywę w sprawie mas i wymiarów pojazdów użytkowych w celu ujednolicenia przepisów we wszystkich państwach członkowskich.
1996: UE przyjmuje dyrektywę ustanawiającą maksymalne wymiary dla niektórych kategorii pojazdów użytkowych.
2015: UE wprowadza dyrektywę w sprawie masy i wymiarów samochodów ciężarowych uczestniczących w transporcie międzynarodowym, mającą na celu dalszą harmonizację przepisów i zapewnienie równych warunków we wszystkich państwach członkowskich.
2020: UE wdraża nowe przepisy zezwalające na wydłużone kabiny samochodów ciężarowych, podkreślając znaczenie oszczędności paliwa, komfortu kierowcy i bezpieczeństwa.
Zaktualizowane Ogólne Przepisy Bezpieczeństwa UE. Możesz także przeczytać więcej na temat znaczenia aerodynamiki i jej wpływu na zużycie paliwa. Jeśli szukasz bardziej przestronnej kabiny, obejrzyj ten film.
* Przepisy nie przewidują dokładnego ograniczenia długości, ale odwołują się do trójwymiarowego rysunku przedstawionego w tekście prawnym — trójwymiarowej obwiedni kabiny.