Trucks
Chociaż jest środek dnia, na ulicach Nowego Jorku panuje raczej niewielki ruch. Dzielnica Harlem jest opustoszała i spokojna, niczym wymarłe miasto. Anna Wrige Berling, koordynator ds. bezpieczeństwa w Volvo Advanced Technology and Research, spogląda przez okno na skrzyżowanie, na którym ważące 30 ton Volvo FH właśnie skręca w prawo. Nagle na środek ulicy wbiega mały chłopiec.
W powietrzu rozlega się pisk opon, ale do wypadku nie dochodzi. Samochód ciężarowy zatrzymuje się kilkanaście centymetrów przez skamieniałym ze strachu dzieckiem.
– Wysoce prawdopodobna sytuacja w ruchu miejskim – mówi ściszonym głosem Anna Wrige Berling, wychodząc na ulicę, by sprawdzić dokładną odległość między chłopcem a pojazdem.
Tym razem nie było powodu do niepokoju. Dziecko to tak naprawdę piankowy manekin, a cały Harlem to tylko makieta. Samochód ciężarowy zaś jest sterowany automatycznie.
Znajdujemy się w AstaZero, koło miasta Borås w południowej Szwecji, pierwszym na świecie środowisku doświadczalnym w pełnej skali, przeznaczonym do badań aktywnych systemów bezpieczeństwa. Ośrodek ten został otwarty w sierpniu 2014 r. i to właśnie tu Volvo Trucks ma nadzieję umocnić się na pozycji światowego lidera w dziedzinie aktywnych systemów bezpieczeństwa i inteligentnych pojazdów. A dalsze badania są niezbędne. Z najnowszego raportu WHO o stanie bezpieczeństwa w ruchu drogowym (Global Status Report on Road Safety) wynika, że co roku w wypadkach drogowych na całym świecie ginie około 1,2 miliona osób.
Poza środowiskiem miejskim, w AstaZero odtworzono wszystkie rodzaje dróg, wraz z uczestnikami ruchu i współczesną infrastrukturą. Cały teren otacza 5,7-kilometrowa droga szybkiego ruchu. Pośrodku znajduje 700-metrowy tor do przyspieszania, z fragmentem czteropasmowej autostrady prowadzącej do strefy dużych prędkości. Morze asfaltu.
Często do wypadku dochodzi wskutek nieuwagi kierowcy. Czynnik ludzki jest przyczyną ośmiu na każde dziesięć tego typu zdarzeń – stąd potrzeba zapewnienia bezpieczeństwa czynnego.
Dostęp do tego rodzaju naturalnych środowisk badawczych ma dla Volvo Trucks zasadnicze znacznie podczas prac nad przyszłymi systemami bezpieczeństwa. Systemy aktywne są niezwykle skomplikowane i wymagają zaawansowanych testów, zanim staną się w pełni bezpieczne dla użytkownika.
– Tutaj możemy poznawać granice możliwości technologii w całkowicie bezpiecznych warunkach. Na etapie rozwoju należy pozwolić, by opracowywany system zawiódł, na przykład uderzając w dmuchany samochód czy manekina. Chcemy, bo pojazdem kierował komputer w celu zapewnienia dokładności i powtarzalności wyników. W rzeczywistym ruchu drogowym byłoby to niemożliwe – podkreśla Anna Wrige Berling.
W przeciwieństwie do systemów zapewniających bezpieczeństwo bierne – np. pasów bezpieczeństwa i poduszek powietrznych, które mają nas chronić, gdy już dojdzie do wypadku – zadaniem systemów aktywnych jest minimalizacja ryzyka zaistnienia wypadku.
– Często do wypadku dochodzi wskutek nieuwagi kierowcy. Czynnik ludzki jest przyczyną ośmiu na każde dziesięć tego typu zdarzeń – stąd potrzeba zapewnienia bezpieczeństwa czynnego. Nie oznacza to wcale, że wina zawsze leży po stronie kierowcy, ale raczej, że sytuacje drogowe mogą być bardzo złożone. Na ogół posługujemy się określeniem: „system wspomagający kierowcę”, kompensujący działanie czynnika ludzkiego – wyjaśnia Anna Wrige Berling, która ma za sobą także doświadczenie jako szef Zespołu Volvo ds. Badania Rzeczywistych Wypadków.
Volvo Trucks spędziło ostatnio dużo czasu w ośrodku AstaZero, w ramach projektu badawczego Non-Hit Car and Truck. Projekt ten jest realizowany wspólnie z Volvo Cars i polega na wykorzystaniu kamer i czujników radarowych skanujących miejskie otoczenie w celu zapobiegania kolizji z niechronionymi uczestnikami ruchu trudnymi do zauważenia przez kierowcę samochodu ciężarowego – rowerzystami i pieszymi.
Mimo że innowacje testowane w AstaZero mogą wydawać się fantastyką naukową, kryje się za nimi w dużej mierze już istniejąca technologia. Dotychczasowe rezultaty Non-Hit Car and Truck są bardzo obiecujące.
– Potrzeba jeszcze wielu testów, zanim technologia ta będzie gotowa do wprowadzenia na rynek. Ale wiele innych inteligentnych systemów już znajduje się na wyposażeniu pojazdów. W listopadzie 2015 r. w szeregu krajów wejdzie w życie obowiązek wyposażania nowo produkowanych samochodów ciężarowych w określone systemy bezpieczeństwa czynnego – dodaje Anna Wrige Berling.
Volvo Trucks już od pewnego czasu ma w swojej ofercie systemy spełniające te nowe przepisy.
Żaden samochód ciężarowy Volvo nie powinien brać udziału w wypadku. To cel ostateczny. Można się śmiać i mówić, że to raczej nierealne, ale zero to jedyna akceptowalna cyfra i dlatego do niej właśnie dążymy.
Najnowszy i najszerzej komentowany system Volvo – Układ Ostrzegający o Niebezpieczeństwie Kolizji z funkcją Hamowanie Awaryjne – również bazuje na kamerze i czujniku radarowym. Gdy w przestrzeni przed samochodem ciężarowym wykryje stojący lub wolno poruszający się pojazd, ostrzega kierowcę sygnałem dźwiękowym i świetlnym. Jeżeli ten nie zareaguje, system automatycznie uruchamia hamulce – najpierw łagodnie, a następnie z pełną siłą, aż do całkowitego zatrzymania, tak aby uniknąć zderzenia.
Nowe uregulowania spełnia także opracowany przez Volvo Układ Monitorowania Pasa Ruchu, dźwiękiem ostrzegający kierowcę o nieumyślnym najechaniu na linię wyznaczającą pas ruchu.
Jednak wszystkie dotychczasowe osiągnięcia technologiczne wciąż nie rozwiązują w pełni kwestii bezpieczeństwa ruchu drogowego. – Musimy z pokorą uznać fakt, że bezpieczeństwo drogowe nie zależy tylko od technologii, ale jest też kwestią społeczną – mówi Carl-Johan Almqvist, dyrektor ds. bezpieczeństwa ruchu drogowego i produktów w Volvo Trucks.
Z raportu WHO wynika, że w ostatnich latach liczba wypadków w niektórych krajach spadła. Jednym z decydujących czynników jest technologia, która uczyniła pojazdy bezpieczniejszymi. Innym zaś są dążenia na szczeblu państwowym do realizacji tzw. wizji zero. Volvo Trucks ma własną wizję zero.
– Kabina samochodu ciężarowego jest wyjątkowo bezpiecznym miejscem, jeżeli tylko zapina się pas bezpieczeństwa. My jednak rozszerzamy naszą wizję bezpieczeństwa także poza kabinę, na innych uczestników ruchu. Żaden samochód ciężarowy Volvo nie powinien brać udziału w wypadku. To cel ostateczny. Można się śmiać i mówić, że to raczej nierealne, ale zero to jedyna akceptowalna cyfra i dlatego do niej właśnie dążymy – stwierdza Carl Johan Almqvist.