Najbardziej znanym sposobem wykorzystania wodoru w pojeździe są ogniwa paliwowe. Technologia ta sięga XIX wieku, ale dopiero w 1932 roku ogniwo paliwowe po raz pierwszy zastosowano w praktyce. Od lat 60. XX wieku ogniwa paliwowe są wykorzystywane do zasilania statków kosmicznych.
Wodór można wykorzystać nie tylko w ogniwach paliwowych, ale także w silnikach spalinowych. W zależności od kosztu i dostępności wodoru ze źródeł odnawialnych, całkowity koszt posiadania silnika spalinowego zasilanego wodorem może okazać się konkurencyjny, a silniki tego typu mogą stanowić uzupełnienie innych technologii.
Nadzieje związane z wodorem rosną w związku z globalnym dążeniem do dekarbonizacji branży transportowej. Do tego dochodzą spadające koszty odnawialnych źródeł energii i precyzyjniejsze strategie rządów na całym świecie mające na celu dalszy rozwój tej technologii.
Wodór (H2) to pierwiastek chemiczny, który można wykorzystać do magazynowania i dostarczania energii. Istnieje wiele sposobów wytwarzania wodoru, wymagają one jednak zastosowania pierwotnego źródła energii. Najpopularniejszą obecnie metodą wytwarzania wodoru jest uzyskiwanie go z gazu ziemnego metodą reformingu parowego metanu (SMR). W tym procesie jest uwalniany dwutlenek węgla (CO2), chyba że zostanie wdrożona technologia CCU (wychwytywanie i utylizacja dwutlenku węgla) zapobiegająca wydzielaniu nadmiernych ilości CO2 do atmosfery.
Najczęściej dyskutowaną alternatywą dla SMR i jednocześnie główną drogą do osiągnięcia neutralnej pod względem emisji dwutlenku węgla produkcji wodoru jest wytwarzanie tego gazu w procesie elektrolizy wody z wykorzystaniem energii odnawialnej, takiej jak energia słoneczna, wiatrowa, wodna itp. Obecnie jest to główny sposób wprowadzania gospodarki wodorowej przynoszący maksymalne korzyści dla klimatu.
Samochód ciężarowy z ogniwem paliwowym jest to elektryczny samochód ciężarowy (FCEV) generujący elektryczność z ogniw paliwowych. Są one zasilane wodorem, który jest tankowany i przechowywany w zbiornikach na samochodzie ciężarowym. W ogniwie paliwowym wodór i tlen łączą się w reakcji elektrochemicznej w celu wytworzenia energii elektrycznej, ciepła i wody.
Inaczej jest w przypadku akumulatorowego elektrycznego samochodu ciężarowego (BEV), który czerpie energię z akumulatorów ładowanych z zewnętrznego źródła energii elektrycznej. Samochód ciężarowy z ogniwami paliwowymi również ma akumulator, który może zapewnić dodatkową moc w razie potrzeby i do regeneracji, jednak akumulator ten jest znacznie mniejszy w porównaniu z akumulatorem w BEV. Oczekuje się również, że wodorowe samochody ciężarowe, gdy będą dostępne, będą miały na pokładzie więcej energii i zapewnią większy zasięg niż pojazdy BEV.
Samochód ciężarowy z wodorowym silnikiem spalinowym ma taki sam zbiornik wodoru, jak samochód ciężarowy z ogniwami paliwowymi. Różnica polega na tym, że moc dostarcza silnik spalinowy, który został zmodyfikowany tak, aby spalał wodór zamiast oleju napędowego.
Samochody ciężarowe z silnikami spalinowymi mogą wykazywać zerową emisję CO2 netto, gdy są zasilane paliwami odnawialnymi. Spaliny będą zawierać pewne ilości tlenków azotu (NOx) i cząstek stałych, w granicach obowiązujących przepisów dotyczących emisji (np. Euro VI, Euro VII, EPA 27).
Samochód ciężarowy z wodorowymi ogniwami paliwowymi jest elektryczny i cichy, a ponadto emituje jedynie wodę, podczas gdy samochód ciężarowy z wodorowym silnikiem spalinowym może na przykład lepiej sprawdzać się w gorącym klimacie lub gdy potrzebna jest większa moc przez dłuższy czas.
Jeśli chodzi o dostępność, wiele modeli elektrycznych akumulatorowych samochodów ciężarowych jest oferowanych już teraz i mogą one wspierać dekarbonizację. Trwają prace nad samochodami ciężarowymi napędzanymi wodorem, ale ich produkcja na dużą skalę nie rozpocznie się przed końcem tej dekady
Dzięki ciągłemu rozwojowi akumulatorów, powiększaniu zasięgu i rosnącej infrastrukturze ładowania większość transportu towarowego w Europie może być już teraz realizowana za pomocą elektrycznych samochodów ciężarowych z napędem akumulatorowym.
„Aby osiągnąć zerową emisję CO2 netto, potrzebujemy zarówno samochodów ciężarowych z napędem akumulatorowo-elektrycznym, elektrycznych samochodów ciężarowych z ogniwami paliwowymi, jak i samochodów ciężarowych z silnikami spalinowymi wykorzystującymi paliwa odnawialne. Naszym celem jest wspieranie klientów, aby czuli, że wspólnie i w najlepszy możliwy sposób realizujemy proces dekarbonizacji. Klienci mogą wybierać samochody ciężarowe w zależności od zastosowania, dostępnej infrastruktury i ceny energii. Dekarbonizacja nie może czekać i zdecydowanie zalecamy naszym klientom, aby zaczęli już dziś od zakupu elektrycznego lub zasilanego biogazem samochodu ciężarowego” — mówi Daniel Bergstrand, menedżer produktu Volvo Trucks ds. wodorowych silników spalinowych (H2-ICE) i ogniw paliwowych.
W przypadku Volvo Trucks programy pilotażowe elektrycznych pojazdów ciężarowych napędzanych wodorowymi ogniwami paliwowymi rozpoczną się za kilka lat od teraz, a komercjalizacja planowana jest na koniec tej dekady.
Przewoźnicy, którym zależy na transporcie o zerowej emisji spalin, mogą już dziś go wdrażać, ponieważ dostępne są modele elektryczne zasilane akumulatorami, a także samochody ciężarowe napędzane paliwami odnawialnymi, takimi jak biogaz.
Według Volvo Trucks, celem długoterminowym powinno być, aby całkowity koszt posiadania (TCO) w całym cyklu życia samochodu ciężarowego, w tym cena zakupu i koszty eksploatacji, był równy lub niższy w porównaniu z alternatywą z silnikiem wysokoprężnym.
Ślad węglowy pojazdów napędzanych wodorem może być bardzo niski, jeśli wodór jest produkowany ze źródeł odnawialnych. Takie pojazdy mogą stanowić wysokoenergetyczną i niskoemisyjną alternatywę dla wykorzystujących paliwa kopalne. Zrównoważony charakter zależy jednak od całego cyklu życia paliwa wodorowego i pojazdu, w tym produkcji, eksploatacji i utylizacji.
Samochody ciężarowe z wodorowymi ogniwami paliwowymi są bardziej energooszczędne w eksploatacji niż tradycyjne samochody ciężarowe z silnikami spalinowymi, ale nie tak energooszczędne jak samochody ciężarowe z akumulatorami elektrycznymi.
Jedną z zalet zasilania wodorem jest to, że paliwo może być wytwarzane, gdy występuje nadmiar energii odnawialnej (wiejący wiatr, świecące słońce). Wodór jest następnie magazynowany i może zostać wykorzystany, gdy produkcja energii odnawialnej jest bardziej ograniczona.
Bezpieczne korzystanie z wodoru oznacza zapobieganie sytuacjom, w których może dojść do wycieku w obecności źródła zapłonu. Wodór jest nietoksyczny i szybko się rozprasza po uwolnieniu do powietrza.
Podobnie jak inne paliwa, wymaga wiedzy na temat bezpiecznego korzystania. Ważne jest wykrywanie nieszczelności i odpowiednia wentylacja, gdy samochód ciężarowy pracuje lub jest zaparkowany w pomieszczeniu. Testowanie systemów wodorowych dowodzi, że wodór można bezpiecznie produkować, przechowywać i rozprowadzać.
„Samochody ciężarowe napędzane wodorem to niezwykle ważny krok w kierunku naszego celu, jakim jest branża transportowa wolna od paliw kopalnych. Nie będzie to jednak najlepsze możliwe rozwiązanie dla wszystkich pojazdów ciężarowych i segmentów transportu. Rozmowa z lokalnym dealerem może być pierwszym krokiem, aby dowiedzieć się, co jest najlepszą opcją w danym przypadku, a istnieją już sprawdzone rozwiązania pozwalające osiągnąć zerową emisję CO2 netto”, mówi Daniel Bergstrand, menedżer produktu Volvo Trucks ds. wodorowych silników spalinowych (H2-ICE) i ogniw paliwowych.
W tym miejscu można zapoznać się z najnowszymi wiadomościami.