Brak kierowców na całym świecie staje się poważnym problemem wpływającym na całą branżę transportową. Istnieją jednak sposoby, dzięki którym pracodawcy mogą przyciągnąć kierowców, a także utrzymać ich motywację. Jakie są główne priorytety kierowców i jak wiedza o nich może pomóc w codziennej eksploatacji parku samochodowego?
Zgodnie z prowadzonym przez IRU* corocznym badaniem kierowców od 2022 roku w 2021 r. ponad 2,6 mln miejsc pracy dla kierowców samochodów ciężarowych pozostało nieobsadzonych pomimo ogólnych podwyżek płac i łatwej dostępności pracowników. Według raportu powodem tego jest ogólny problem z przyciągnięciem młodych ludzi do zawodu kierowcy, podczas gdy znaczny odsetek starszych kierowców zbliża się do wieku emerytalnego. Dotyczy to nie tylko przewoźników i ich usług. Konsekwencje, które można obserwować w całych łańcuchach dostaw, ostatecznie dotykają przedsiębiorstw i konsumentów na całym świecie.
W przypadku kierowców istnieją różne powody pozostawania w zawodzie i utrzymywania motywacji do pracy. Zgodnie z wewnętrzną ankietą badawczą Volvo (2019) opartą na 151 wywiadach, głównie z przewoźnikami długodystansowymi z 16 krajów** zajmującymi się transportem międzynarodowym, trzy najważniejsze priorytety kierowców to wygoda i przestrzeń w kabinie oraz bezpieczeństwo. Badanie wskazuje także na wzrost świadomości w zakresie zdrowia, głównie wśród młodszych kierowców, oraz rosnące zainteresowanie układami napędowymi przyjaznymi dla środowiska.
„Komfort, przestrzeń i bezpieczeństwo to priorytety niezmienne od wielu lat, więc z pewnością istnieje ciągłość tych podstawowych wymagań. W przypadku niektórych marek obserwujemy także korelację między długością podróży a poziomem satysfakcji. Im więcej czasu spędzasz w samochodzie ciężarowym, tym ważniejsze stają się przestrzeń i bezpieczeństwo” — mówi Delphine Maury, starszy analityk produktowy w Volvo Group Truck Technology (GTT).
Priorytety kierowców mogą się różnić w zależności od narodowości oraz krajów i tras, którymi jeździsz. Nie wszyscy kierowcy mają możliwość płacenia za bezpieczne parkingi dla samochodów ciężarowych, dodaje Delphine.
KOMFORT KIEROWCY: Z badania wynika, że na komfort kierowcy wpływają głównie warunki spania i odpoczynku, które uznawane są za bardzo ważne, a także komfort fotela kierowcy. Ponad 58% kierowców zapytanych o preferencje wskazało — oprócz podstawowego komfortu fotela kierowcy — większą przestrzeń do wypoczynku i relaksu.
PRZESTRZEŃ W KABINIE: Przestronność kabiny to podstawa. 72% wszystkich zapytanych kierowców uznało ją za bardzo ważny element. Każdy dodatkowy centymetr jest cenny, a wrażenie dużej ilości miejsca i przestrzeni nabiera dodatkowego znaczenia dla kierowców w transporcie długodystansowym.
Bezpieczeństwo: Bezpieczeństwo dotyczy zarówno samochodu ciężarowego, jak i kierowcy. Trzy najważniejsze funkcje związane z bezpieczeństwem pojazdu to ostrzeżenie przed kradzieżą paliwa, alarm w przypadku ataku gazem i dodatkowy zamek wewnętrzny w drzwiach kabiny. Jeśli chodzi o bezpieczeństwo kierowcy, to 62% kierowców w ostatnim (2022) wewnętrznym badaniu Volvo online** wskazało jako preferowane rozwiązania wspomagające jazdę, takie jak asystent utrzymania i zmiany pasa ruchu, funkcja hamowania awaryjnego itd. Drugie miejsce na tej liście zajmują różne rodzaje alarmów, takie jak zabezpieczenie przed zaśnięciem i ochrona przed napadem oraz kradzieżą (55%).
Badanie wewnętrzne przeprowadzone w 2021 r. w języku angielskim, niemieckim, francuskim i szwedzkim wykazało, że rozwiązanie problemu braku kierowców wymaga od operatorów poświęcenia uwagi zarówno doświadczonym, jak i początkującym kierowcom.
Nowych kierowców przyciągały niskie wymagania wstępne. 36% z nich najwyższy priorytet przyznało wynagrodzeniu, a kolejne miejsca zajęły szkolenia (16%) i podróże (11%). Z kolei dla doświadczonych kierowców najważniejszym czynnikiem motywującym jest wynagrodzenie (42%), kolejnym autonomia i poczucie wolności na drodze (19%) i wreszcie zatrudnienie u cenionego pracodawcy (16%).
Wyraźnie widoczne są także czynniki obniżające motywację kierowców. 49% nowych kierowców poważnie martwi się o możliwość znalezienia pracy, mimo że zapotrzebowanie na ich kompetencje w przedsiębiorstwach transportowych jest duże. W efekcie przed operatorami otwiera się możliwość wczesnego rozpoczęcia procesu zatrudniania, co pozwoli zapewnić długoterminowe relacje z potencjalnymi kierowcami. Nowi kierowcy martwili się o znalezienie pracy, a jeśli zostali zatrudnieni, mieli poczucie, że bezpośrednio po ukończeniu szkolenia są niewystarczająco przygotowani do sprostania wymaganiom zawodu. Silna presja pracodawcy na szybkie realizowanie dostaw w połączeniu z niepewnością przy manewrowaniu samochodem ciężarowym przy dużym ruchu oraz obawą przed wypadkami skłaniały ich do rozważania odejścia z zawodu ze względu na stres.
Na pracę doświadczonych kierowców w dużej mierze wpływają pracodawcy i warunki pracy. Pracodawca źle traktujący kierowców sprawiał, że postrzegali oni zawód w mniej korzystnym świetle. Warunki pracy, w tym duża presja, stres i ryzyko wypadków, są postrzegane jako powód do rezygnacji z zawodu lub jego zmiany.
Na zadowolenie kierowców wpływa kilka czynników: zależą one od doświadczenia, a także miejsca pracy, jej charakteru i stażu zawodowego. Według Delphine Maury można sformułować pewne ogólne zalecenia.
1. Komunikacja i proaktywność. Największe znaczenie ma dialog i interakcje z zatrudnionymi kierowcami. „Kierowcy często chętnie przekazują informacje zwrotne i współpracują. Aby mieć poczucie bycia słuchanym, trzeba przede wszystkim zwracać uwagę na informacje zwrotne od kierowców. Szczególnie te dotyczące trudności i wyzwań, z jakimi stykają się w ciągu dnia pracy” — mówi Delphine.
2. Wybór i funkcje samochodu ciężarowego. Kluczowe znaczenie mają rady i rekomendacje kierowców dotyczące wymaganych funkcji samochodu ciężarowego i wyboru rozwiązań produkcyjnych. Zwróć uwagę na to, czego może brakować, i wyjaśnij, kiedy i dlaczego sugestie kierowcy mogą lub nie mogą zostać zrealizowane.
3. Nagrody i zachęty. Zachęty mają kluczowe znaczenie. Na przykład większość operatorów ma ambitne cele jeśli chodzi o zużycie paliwa lub akumulatora. „Widzimy ogólny brak zachęt i pozytywnych informacji zwrotnych. Krytykowanie kierowców za nieosiąganie celów jest częstsze niż chwalenie za ich spełnienie lub przekroczenie” — mówi Delphine.
Twoi kierowcy to wizerunek Twojej marki; to oni są twarzą firmy dla klientów. Koniec końców najlepsi kierowcy przyczyniają się do ogólnego rozwoju Twojej firmy. Muszą jednak wiedzieć, czego mogą oczekiwać.
Pierwszym i najważniejszym aspektem jest zwiększający się niedobór kierowców. Pomijanie priorytetów i problemów kierowców nie tylko zwiększa wywieraną na nich presję, ale może również oznaczać odrzucanie potencjalnych klientów. Może to rodzić trudności w planowaniu i ostatecznie prowadzić do strat finansowych.
Według Delphine Maury istnieje kilka innych zachęt, które pozwolą zatrzymać najlepszych kierowców. Aby zatrzymać tych, którzy osiągają wyniki, ciężko pracują i stanowią bezpieczną i niezawodną opcję dla klientów. Niektóre trasy są bardziej wymagające od innych, a klienci mogą preferować niektórych kierowców kosztem innych.
„Twoi kierowcy to wizerunek Twojej marki; to oni są twarzą firmy dla klientów. Koniec końców najlepsi kierowcy przyczyniają się do ogólnego rozwoju Twojej firmy. Muszą jednak wiedzieć, czego mogą oczekiwać. Zaoferuj kierowcom wskazówki i daj im szansę na poprawę”, — mówi Delphine.
Kierowcy pytani o najważniejszą rzecz lub główną wadę swojego samochodu ciężarowego często mówią o komforcie***. Może się to być jako komfort kierowcy (fotel, pozycja), komfort pracy (kierowanie, zmiana biegów) i komfort wypoczynku (łóżko, schowek). Te aspekty nie zapewniają obecnie kierowcom najwyższej satysfakcji: główne obawy dotyczą dostępu do kabiny, widoczności i bezpieczeństwa.
Kierowcy postrzegają bezpieczeństwo jako główny element, który będzie miał wpływ na ich pracę w przyszłości. Ten element ma wiele postaci, np. bezpieczeństwo kierowcy i bezpieczeństwo samochodu ciężarowego. niektóre aspekty, takie jak bezpieczeństwo osobiste, wydają się bardziej istotne dla kierowców międzynarodowych.
„Aby rozwiązać te problemy wciąż powracające w badaniach naukowych, ważny jest ciągły dialog z kierowcami. Nie należy lekceważyć informacji zwrotnych, proaktywności i oczekiwań kierowców”, mówi Delphine.
Tutaj możesz dowiedzieć się więcej o wsparciu i rozwoju kierowców.
*Międzynarodowa Unia Transportu Drogowego. Badane kraje: Stany Zjednoczone, Meksyk, Argentyna, Europa (Hiszpania, Włochy, Francja, Wielka Brytania, Irlandia, Niemcy, Polska, Rumunia, Belgia, Holandia), Eurazja (Rosja, Uzbekistan, Ukraina), Turcja, Iran, Chiny
**Respondenci reprezentujący 16 narodowości: Portugalia, Hiszpania, Francja, Niemcy, Belgia, Holandia, Szwecja, Dania, Polska, Czechy, Słowenia, Litwa, Estonia, Rumunia, Bułgaria, Węgry.
*** Wewnętrzne badanie online Volvo z udziałem 517 kierowców samochodów ciężarowych przeprowadzone we Francji, Niemczech i Anglii.